Cách làm tranh đá quý
Năm 2010, có dịp ra Lục Yên, Yên Bái. Tôi được tận mắt xem các nghệ nhân làm tranh đá quý, hay còn gọi là tranh ghép đá quý.
Năm 2010, có dịp ra Lục Yên, Yên Bái. Tôi được tận mắt xem các nghệ nhân làm tranh đá quý, hay còn gọi là tranh ghép đá quý.
Có thể nói để làm ra 1 bức tranh phải trải qua 4 công đoạn chính:
Đầu tiên là thu thập nguyên liệu làm tranh
Có nhiều cách thu thập, giống như các nghệ nhân tranh cát, bạn có thể vào các khu vực khai thác đá quý thay vì thu lượm đá cao cấp bạn có thể vét hàng phế thải được loại ra từ các người phu đá khi không bán được cho các cửa hàng với giá rất hợp lý (Theo lời nghệ nhân). Những loại đá quý (thường là các loại đá kém hoặc không thấu quang) như Sapphire (cho màu xanh da trời, hồng), Ruby (cho màu đỏ máu đỏ bầm, màuhồng), Agate (cho màu xanh lục, vàng, đen, hồng...), Amethyst (cho màu tím)....Giã nhuyễn hoặc vừa tùy vào mục đích sử dụng sau này.
Công đoạn chuẩn bị nguyên liệu
Sơ chế đá quý khi đã khai thác hoặc mua về bằng cách cắt lát từng lát mỏng, to nhỏ khác nhau, thường dùng để tạo nên các chi tiết nguyên khối, như cánh hoa, lá cây trong tranh phong cảnh để làm tranh đá ghép, tùy vào mục đích sử dụng sau này...Phần còn lại cho vào cối sắt, được những người rắn tay dùng chày sắt giã đến nhiễm để làm tranh đá quý. Đá thô sau khi được giã xong cần sàng lọc và phân loại, được vét ra trải lên bàn, người thợ lại ngồi quanh, dùng kẹp gạn nhặt, phân loại từng loại đá màu với kích cỡ riêng. Phần còn lại được tiếp tục giã nát cho đến khi mịn như cát.
Công đoạn làm tranh đá quý
Làm nền tranh: cắt một tấm mica trong suốt để làm khung, có độ dày từ 3-6mm, thông thường sẽ lớn hơn kích thước thật của bức tranh một chút để tra vào khung bao.
Làm lớp lót: Để có được bức tranh chắc chắn và đẹp, người nghệ nhân phải rắc một lớp đá trắng khoảng 1mm (bột cẩm thạch hay thạch anh sữa) khắp mặt nền của tranh để lấp chỗ trống, tạo độ cứng chắc, bền và sáng cho tranh.
Scan tranh cần vẽ lên trên nền đá cẩm thạch bằng chì.
Dựa vào bức tranh mẫu, ta sẽ rắc đá và bột đá để tạo hình khối. Tùy chi tiết mà chọn màu thích hợp, tùy độ đậm nhạt, hình khối mà rắc lượng đá màu, đá hạt hay đá bột, đá hạt to hay nhỏ, rắc thưa hay khít.
Do keo sẽ khô trong vòng khoảng 15 giây. nên cần tỉ mĩ cần thận khi thực hiện việc vẽ tranh đế tránh thiệt hại công và nguyên liệu.
Công đoạn xử lý sau chế tác
Sau 2-3h để cho keo dính chắc chắn, tiến hành chùi rửa và phủ lên bề mặt một lớp lót PU để bảo dưỡng tranh.
Mô phỏng tranh đá quý
